Elk jaar rond eind april haalt Tonny Timmermans (60), bij vrienden en collega’s beter bekend als Antonia, de zomerschoenen tevoorschijn. Dat is een blij moment: weg met de dozen waarin die luchtige schoenen en sandalen, zoveel frivoler en levenslustiger dan de hooggeritste laarzen en de dichtgeveterde stappers van de maanden daarvoor, stilletjes hun winterslaap hielden. Nu mogen ze er weer op uit, de straten op, de lanen in. Dat geldt ook voor de hooggehakte linnen sandalen met kleurig geborduurde raffia-elementen – beter gezegd: dat geldt wis en waaráchtig voor de hooggehakte linnen sandalen met kleurig geborduurde raffia-elementen, want als er één paar schoenen is waarvan Antonia’s hart nog altijd een sprongetje maakt, is het dat wel – alleen: daarmee is de kous natuurlijk nog niet af.

Nee, want in dit verhaal is niets wat het lijkt. Dat de linnen sandalen van Antonia standaard overwinteren in een doos achterin de kledingkast, hoeft niet te betekenen dat ze halverwege die druilerige, grijze maanden niet plots tevoorschijn kunnen worden gehaald en op een tafeltje naast de nieuwe roze bank kunnen worden gezet, gewoon, om de boel wat op te vrolijken. En wanneer ze dan eindelijk echt weer hun neuzen (of eigenlijk: hun open neuzen) buiten die doos mogen steken, hoeft dát weer niet te betekenen dat ze ook daadwerkelijk dagelijks aan de voeten van hun eigenaar te vinden zijn.

Het klinkt verwarrend, dat begrijpt Antonia zelf ook wel. Maar voor haar is het simpel: het mag dan zo zijn dat ze haar sandalen niet vaak draagt – omdat ze zo hoog zijn en daardoor niet echt praktisch en, om dat vreselijke woord maar weer eens te gebruiken: draagbaar – wat haar betreft maken ze gewoon deel uit van haar garderobe. Het zijn haar lievelingsschoenen. Ze is verrukt van hun schoonheid en in haar hoofd stelde ze al vele kledingcombinaties samen met die vrolijke kleuren als uitgangspunt. Vandaar dat ze oprecht verbaasd, en soms zelfs mild geïrriteerd, kan reageren wanneer iemand uitroept: ‘O, wat een mooie schoenen. Maarre… dráág je ze ook?’ Ja natuurlijk, zegt ze dan, natuurlijk draag ik ze. Wanneer precies – dat weet ze even niet. Maar ze draagt ze wel degelijk.

Ze kan er zelf hartelijk om lachen. Misschien komt het doordat ze eens (de eerste helft van de jaren negentig) een schoenenzaak had in Amsterdam (Antonia, later Antonia by Yvette), waar schoenen eerst en vooral mooi moesten zijn en dan pas praktisch. Misschien komt het door haar moeder, die altijd veel aandacht besteedde aan haar schoenen en van wie ze leerde dat je een outfit eigenlijk van onderaf moet opbouwen. Misschien komt het ook wel door haar huidige werk als collagemaker voor verschillende tijdschriften, waarvoor ze de hele dag zit te knippen en te plakken en de meest uitzinnige combinaties in elkaar schuift. Hoe het ook zij, de liefde voor haar linnen schoenen, ontworpen door de Amerikaanse ontwerpster Tory Burch, bestaat uit veel meer dan alleen die vermeende draagbaarheid. Voor Antonia zijn het kunstobjecten, ‘bonbonnetjes’ die net zo goed in haar interieur passen als onder een grijswit geruite robe manteau, zoals ze die droeg naar de feestelijke lancering van de Nederlandse editie van Harper’s Bazaar, inmiddels drie jaar geleden. De hele avond liep ze, bij hoge uitzondering, rond op haar lievelingsschoenen en píjn dat ze deden. Maar die pijn werd gecompenseerd door de gelukkige gedachte dat iedereen die áchter haar de trap van het Tropenmuseum op liep, een blik kon werpen op de beeldschone geborduurde raffia op de hielen van haar schoeisel.

Het gaat om het plaatje. Dat is altijd zo geweest. Antonia maakt collages van papier én van het leven. Noem het kinderachtig, maar nieuwe schoenen mogen steevast een weekje bij haar in de kamer staan, zodat ze van alle kanten kunnen worden bewonderd en ze zich als beeld in haar hoofd kunnen nestelen. Vanaf dat moment kan ze de dingen overal mee naar toe nemen, in het echt en in haar hoofd. Zo mogen haar linnen sandalen elke zomer weer mee in de vakantiekoffer. Antonia kan niet beloven dat ze ze zal dragen. Maar daar gaat het niet om. De schoenen staan voor haar manier van kijken. Ze zijn een inspiratiebron. In haar hoofd passen ze precies.

Dit kledingstuk verscheen in Harper’s Bazaar, september 2017. Foto: Alexandra Brand.