Het duurde wel even voordat Mina Abouzahra (40) doorkreeg dat haar grote kracht schuilt in het aaneenknopen van contrasten. Het hielp bijvoorbeeld niet dat ze in een Amsterdamse schoenenwinkel door een moslima werd afgesnauwd, omdat ze een ketting met een kruis droeg. Alsof dat christelijke symbool voor haar, als Nederlandse met een Marokkaanse achtergrond, verboden terrein zou zijn. Terwijl: het wás niet eens alleen maar een kruis. De ketting werd gemaakt door een vriendin die er allerlei verschillende religieuze symbolen in verwerkte en iedereen mocht er in zien wat ie wilde. Precies dát vond Abouzahra nou zo mooi. En precies dát, realiseerde ze zich later, is wat ze zelf ook doet en altijd gedaan heeft, eerst als kok en eetstylist, tegenwoordig meer als ontwerper en interieuradviseur. Ze mixt, ze mengt, gooit alles door elkaar en wat eruit komt is méér dan de afzonderlijke delen. Alleen – het kostte dus tijd voordat ze de waarde daarvan zag.

Abouzahra groeide op in Enschede. Haar ouders kwamen in de jaren zeventig naar Nederland. Marokko kende ze alleen van vakanties, van het Offerfeest in de zomer, wanneer haar grootvader een schaap slachtte op het erf en al haar tantes met hun zwart omrande ogen er joelend omheen stonden, hun traditionele kaftans met pailletten glinsterend in de zon. Wanneer Enschede koud en druilerig was en haar moeder heimwee had naar haar geboortegrond, hees ze de hele familie in de mooiste kaftans, zette ze Marokkaanse muziek op en dansten ze samen tot het verdriet was verdreven. Toch zette Abouzahra zich regelmatig af tegen de tradities van haar ouders. Later, tijdens haar zoektochten naar traditionele ambachten en oude textieltechnieken, leerde ze Marokko beter kennen. Maar altijd vroeg ze zich af: ben ik eigenlijk wel Marokkaans genoeg?

De lange vintage kaftan die ze in 2016 vond op een markt in Marrakesh is het antwoord op die vraag. Niet zozeer het ding zelf, gemaakt van polyester met een sierlijke bloemenprint in zwart en mintgroen en met handmatig vlechtwerk bij de hals en de mouwen, als wel de manier waarop ze het traditionele Marokkaanse kledingstuk draagt. Met gympen eronder. Gecombineerd met haar eigen sieraden, zoals die ene ketting met het kruis eraan. Ze denkt er soms zelfs over om de kaftan korter te maken, zodat ze hem vaker zou dragen. Het ding verknippen om van de stof mooie kussenslopen te maken, wat Abouzahra regelmatig doet met de kaftans die ze verzamelt, nee, daar vindt ze hem vooralsnog te mooi voor. Maar het idee dat het kán, dat ze de vrijheid heeft om ermee te doen wat zij wil, om combinaties te maken die zij interessant vindt zonder zich steeds te hoeven afvragen of ze zich wel aan de ongeschreven regels houdt – dat is haar grootste verworvenheid van de laatste jaren.

‘Re-designing traditions’ noemt ze dat. Ze komt het bij meerdere generatiegenoten tegen: de behoefte om de gebruiken van ouders en voorouders door te geven, maar dan wel op een eigen, nieuwe manier. En het is grappig om te zien, zegt ze, hoe soms de rollen ineens zijn omgedraaid. Nu is het haar eigen moeder die haar vintage kaftan ‘ouderwets’ noemt en niet helemaal begrijpt waarom haar dochter bijvoorbeeld gordijnen maakt van het traditionele kostuum van Zuid-Marokkaanse vrouwen en slaapt onder een oude Handira, een prachtig versierde Marokkaanse bruidsdeken uit het Atlas-gebergte. Tegelijkertijd concludeert ze soms verbaasd dat Mina het land waar zij vandaan komt nu beter kent dan zij zelf. De vrijheid om kleding, interieur en voedsel net zo multicultureel te mixen als haar dochter kent ze niet.

De kaftan belichaamt de Marokkaanse ambachten die Abouzahra inmiddels lief zijn. Haar ketting staat voor het talent van haar edelsmedende vriendin en voor de versmelting van wereldse symbolen. Die twee horen bij elkaar, vanaf het moment dat ze voor het eerst gecombineerd werden ter gelegenheid van een Marokkaanse bruiloft. Behalve de moeder van de bruidegom was Mina Abouzahra uit Enschede de enige in traditioneel Marokkaanse kledij, maar ze voelde zich compleet op haar gemak. Eindelijk wist ze: ik hoef niet te kiezen; al die verschillende invloeden versterken elkaar juist en ik ben vrij om me zo Marokkaanse te voelen als ik zelf wil. En toen verdween die snauwende Amsterdamse moslima vanzelf naar de achtergrond.

Dit kledingstuk verscheen in Harper’s Bazaar, oktober 2017. Foto: Alexandra Brand.