‘Maar het ís natuurlijk ook een beurs.’ Als er één zinnetje is dat onder het glazen dak van het Grand Palais in Parijs vaak wordt uitgesproken, dan is het dat zinnetje wel.

Dat komt: soms vergeet je gewoon dat Paris Photo, de beroemde fotografiebeurs die dit jaar alweer zijn achttiende editie viert, niet alleen een plek is om de nieuwste series en boeken van bepaalde fotografen te zien of eens oog in oog te staan met een vintage Man Ray. Maar ook – volgens sommigen: juist – een plek waar keiharde zaken worden gedaan. Dat is de wereld van de mannen in strakke pakken en van de geheimzinnige rode plakstippen, waarvan je nooit zeker weet of ze betekenen dat die prijzige foto’s van kanonnen als Henri Cartier-Bresson of Richard Avedon echt verkocht zijn, of dat de galeriehouder bezoekers wil doen geloven dat de zaken hartstikke goed gaan.

Waarom je die commerciële kant zo makkelijk over het hoofd ziet? Omdat Paris Photo er de laatste jaren alles aan heeft gedaan om de museale kant van de beurs te benadrukken. Elk jaar worden musea uitgenodigd om in afzonderlijke opstellingen hun laatste fotografieaankopen en collecties te tonen (deze keer zijn dat het Museum of Modern Art in New York en The Alkazi Collection in New Delhi). Galeries worden aangemoedigd om hun stands in te richten met kleine thematentoonstellingen. Dat is dit jaar niet anders.

En soms gaat het wat ver. Zo kun je je in de volgestouwde stand van Asymetria uit Warschau totaal verliezen in het neorealisme in de Poolse fotografie van de jaren vijftig en zestig. En word je bij galerie Grafika la Estampa uitgenodigd je onder te dompelen in de ‘elegantie van de stilte’ in het werk van vijftien Mexicaanse fotografen. Dat zou leuk zijn, maar behalve dat dit met gemak een halve dag kan kosten, lijkt het niet erg verstandig wanneer galeriehouders zich gedragen als museumconservatoren. Paris Photo ís immers een beurs, en hier zijn geen rode stippen te zien.

Tegelijkertijd zal het grootste gedeelte van de bezoekers die stippen een zorg zijn. Anders dan de Nederlandse fotografiebeurs Unseen, die is gericht op een veel jonger publiek met minder geld en die dat publiek graag met tips bijstaat bij het kopen van een eerste foto, is Paris Photo gericht op de oudere, bovengemiddelde koper. Daar zijn er beduidend minder van dan van de mensen die tijdens de drie openingsdagen in groten getale het glazen paleis binnenstromen en gewoon zoveel mogelijk moois willen zien. Het liefst in een mooie opstelling.

Nou, dat kan dus. Zij moeten het dit jaar vooral hebben van de galeriestands die investeerden in solotentoonstellingen. Nieuwkomer Black Ship uit New York bijvoorbeeld, waar drie recente projecten van de Spaanse fotograaf Cristina de Middel hangen. Voor Jan Mayen (2014) reisde ze naar Schotland om daar ondermeer met oud archiefmateriaal en nagespeelde en gefotografeerde scènes ‘verslag’ te doen van een mislukte wetenschappelijke expeditie uit 1911.

Of galerie Kalfayan uit Athene, eveneens nieuw op de beurs. Daar wordt werk getoond van Hrair Sarkissian, een Syrische fotograaf met Armeense wortels, ooit opgeleid aan de Rietveld Academie in Amsterdam. Zijn grote, verstilde foto’s van onder andere bibliotheken in Istanbul komen voort uit zijn complexe familiegeschiedenis, die verhaalt van genocide, vluchtroutes en het opbouwen van een nieuw bestaan op een plek die zo anders is dan thuis.

Paris Photo is en blijft een beurs. Maar wel een die behalve in dure producten ook keihard handelt in onvergetelijke herinneringen en eerste kennismakingen. En die kun je gewoon gratis meenemen.

 

De vierdaagse beurs Paris Photo vond plaats in november 2014

in het Grand Palais, Parijs.

Dit stuk werd gepubliceerd op 15 november 2014 in de Volkskrant.