Broeien en groeien tot dat ene beeld dat overblijft

Daar is het: het langverwachte boek van Elspeth Diederix (41). Things – as they are heet het, dingen – zoals ze zijn. Dat klinkt toepasselijk. Als iemand het predicaat ‘dingenfotograaf’ verdient, dan is het Diederix wel. Flessen, tuinstoelen, sinaasappels, plastic zakjes, rietjes, bloemenslingers, rolletjes tape, scharen en kluwens touw, het liefst allemaal in zo fel mogelijke kleuren en in uitgekiende composities, kwamen de laatste twaalf jaar voorbij op haar foto’s. Het meest ultieme fotografending, een boek, is nu aan haar verzameling toegevoegd.

De fotograaf en de vormgever, Katja van Stiphout, kozen voor een opmerkelijke aanpak. Uit de laatste twaalf jaar selecteerden zij evenzoveel foto’s (waarvan vijf uit 2003, blijkbaar een goed jaar). En aan de hand van die foto’s maakten ze twaalf aparte beeldkaternen, waarin steeds een aantal foto’s aan die ene ‘oerfoto’ vooraf gaat. Dat zijn beelden die uitgaan van hetzelfde idee, of waarin steeds dezelfde kleur of hetzelfde ding terugkomt, of die dienden als studiemateriaal voor dat uiteindelijk overgebleven beeld.

Elspeth Diederix: Azalea, 2003

Zo’n beeldkatern werkt niet altijd even goed. Soms blijft het hangen in steeds dezelfde soort formele of niet bijster interessante beelden. Dan word je geen deelgenoot van het proces in Diederix’ hoofd.

Maar het werkt opperbest wanneer het begint bij de dingen zoals de zorgvuldige kijker Diederix ze op straat aantrof. Bij een paard met kleurige versiering aan zijn tuig bijvoorbeeld, en dan een fiets met felle tasjes en een bloemenketting aan het stuur. Taferelen die ze vastlegde en meenam naar haar studio, waar ze gingen broeien, uitgroeiden tot zelfgemaakte en gefotografeerde composities, en ten slotte uitmondden in dat ene beeld: een moedeloze man op zijn bed, met een verzameling alledaagse dingen aan zijn lijf vastgebonden.

Dan weet je: dit zijn niet langer de dingen zoals ze zijn. Dit zijn de dingen zoals Elspeth Diederix ze heeft gefotografeerd. En daar worden ze beter van.