Toen Arthur Elgort in de jaren zeventig modellen begon te fotografen voor de Amerikaanse Vogue, kwam hij uit de wereld van de dans. Hij was gewend achter ballerina’s aan te rennen, hun beweeglijkheid en dynamiek in beeld te vangen door ze in gedachten steeds één stap voor te zijn, steeds dóór te gaan, niet stil te zitten. Terugkijkend op zijn lange fotografencarrière, nu vastgelegd in de vuistdikke monografie The Big Picture, is het daarom een beetje gek om te moeten vaststellen dat Elgorts grootste verdienste voor de modefotografie zijn vermogen tot wachten is geweest.

Toch is het zo. En de inmiddels 75-jarige fotograaf doet het nog steeds: hij zit en wacht, net zolang tot hij onzichtbaar is, of tenminste onzichtbaarder dan daarvoor, en men vergeet dat hij er is. Dan slaat hij toe.

Deze manier van werken resulteerde in de foto’s die hem wereldfaam bezorgden: die van topmodel Stella Tennant bijvoorbeeld, die na een fotoshoot voor winterkleding onder de snikhete zon met mantelpak en al het zwembad in dook. Of die van Naomi Campbell achter de schermen, de onderste helft van haar gezicht verborgen achter een wit papieren zakdoekje waar haar lippenstift doorheen komt. Een uitzinnige Janice Dickinson, met bloot bovenlijf dansend in een hotelgang. Een verleidelijke Kate Moss, met ultrakort rokje en zeemanspet, bovenop een tafel in het Parijse café Lipps, grappend met de mannen die daar koffie drinken en figureren in wat een fotosessie lang haar universum is.

Voor die onbewaakte momenten had Arthur Elgort eindeloos geduld. Voor hem geen stijve mannequins die met omhoog gestoken kinnen en kille ogen de lens inkeken, terwijl ze als houterige paspoppen hun couturekleren toonden, zoals veel modemerken indertijd nog hun waar aanprezen. Op Elgorts foto’s braken die serieuze gezichten open.

Hij joeg modellen de duffe studio uit. Hij spoorde ze aan om te bewegen, te dansen en te leven in de kleren die ze droegen, net als koeien die na de winter hun voorjaarssprongetjes mogen doen in het weiland. Ze schaterden, trokken gekke bekken, roddelden, lazen tijdschriften met krullers in hun haar. Ze waren stoer, ze waren de baas. ‘Hij zorgde voor plezier in de modefotografie’, aldus Grace Coddington, redacteur van Vogue, met wie Elgort nog altijd reportages realiseert.

Zijn speelse zwart-wit foto’s uit het begin van zijn carrière waren de opmaat voor de jaren tachtig en negentig. Mode werd minder serieus, was voortaan een deel van het leven. Modellen werden steeds vaker niet alleen gevraagd vanwege hun perfecte maten, maar ook vanwege hun persoonlijkheid. Elgort groeide uit tot de huisfotograaf van topmodellen als Claudia Schiffer, Linda Evangelista, Stephanie Seymour, Helena Christensen en, zijn lieveling, Christy Turlington. Hij wisselde beelden van achter de schermen af met die van officiële fotoshoots tot een onweerstaanbare mix, die in 1993 wel moest leiden tot het ultieme Arthur Elgort-boek: Arthur Elgort’s Models Manual, een schaamteloos zelf-feliciterende en verschrikkelijk amusante publicatie met tips voor aspirant-modellen en een heleboel foto’s.

‘Als je een model wilt zijn, moet je je weten te verhouden tot anderen’, staat er serieus onder een foto van Christy Turlington die in zeemeerminglitterjurk tussen een aantal (nog net niet springende) Masai staat te lachen, speer opgeheven. ‘Je moet een soort van sociale ambassadeur zijn om de plek te beleven.’ Zoiets zou nu niet meer kunnen, of in elk geval hevige reacties oproepen, maar de foto tekent tegelijkertijd Elgorts (naïeve) enthousiasme om zijn modellen ‘middenin de wereld’ te plaatsen.

Wie daar geen genoeg van krijgen, of gewoon wil genieten van Christy Turlington en Kate Moss in niemendalletjes bovenop een Nepalese olifant, spoede zich naar de boekwinkel voor The Big Picture. Daar vind je de topmodellen zoals we ze nog altijd graag zien, maar zoals ze nooit meer zijn: nonchalant, grappig, speels. Zichzelf. Het resultaat van eindeloos geduld.

Arthur Elgort – The Big Picture: Steidl Verlag, 78 euro.

Meer Arthur Elgort? Bezoek galerie Wouter van Leeuwen in Amsterdam, die de New Yorkse fotograaf al jaren vertegenwoordigd.

 

Kinderen zijn altijd welkom op de fotoshoots van Arthur Elgort. Zijn eigen kinderen, Warren, Ansel en Sophie, figureerden al vroeg op de set, renden rond en werden in de meest uitzinnige creaties gehesen. In 2011 fotografeerde Elgort het Ethiopische model Liya Kebede voor Vogue, samen met haar man, zoon en dochter, voor de reportage ‘Across the Aisle’. Prijsfoto was die waarop Kebede’s dochtertje zich bukt om onder de jurk van haar moeder te kijken. Arthur Elgort had er geduldig op zitten wachten.