Toen Paul Kooiker in 1986 afstudeerde aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag, waren de meeste foto’s in Nederland haarscherp. Op de opleiding Fotografie joegen docenten de perfecte foto na: onbewogen en compositorisch volmaakt. Wat ze moesten met die jongen die vooral wazige en gebrekkige foto’s wilde maken – geen idee. Voor zijn eindexamen had Kooiker een houten hokje getimmerd, er een model en een polaroid camera in gestopt en gezegd dat zij binnen alles zelf mocht bepalen. Haar foto’s prikte hij onder zijn naam aan de muur. Alle categorieën die de regelvaste docenten bij de beoordeling tot hun beschikking hadden, compositie, verzorging, helderheid, vielen weg. Ze gaven hem een 9. Vanaf toen noemde Paul Kooiker zichzelf geen fotograaf, maar beeldend kunstenaar.

‘Wat een belachelijke overtuiging hè, op die leeftijd’, zegt Kooiker nu, bijna dertig jaar later. Hij zit aan tafel in zijn atelier in Amsterdam-Zuid, een diepe pijpenla gevuld met boeken, stapels tijdschriften en de afdrukken van zijn nieuwste serie Nude Animal Cigar (tot en met 18 januari te zien in Fotomuseum Den Haag). Hij zegt het op een manier zoals alleen hij dat kan, half mompelend, enigszins verontschuldigend en een tikje uitdagend. ‘Dat ik dat heb aangedurfd.’

©Paul Kooiker: uit Crush, 2009

©Paul Kooiker: uit Hunting and Fishing, 1999

Jeugdige overmoed ten spijt, hij ís het nog altijd: beeldend kunstenaar. Kooiker bouwde een oeuvre op dat zijn vertrekpunt vindt in de fotografie, maar niet per se eindigt in dat genre. Bij velen staat hij, even cru gezegd, bekend als de ‘blote-vrouwen-fotograaf’, omdat hij door de jaren heen, nouja, relatief veel blote vrouwen, vaak met een bepaalde omvang, fotografeerde. Ze liggen in de gekste standjes op tafelbladen (Crush, 2009) of rennen weg door bosschages alsof ze achterna gezeten worden (Hunting and Fishing, 1999). De Volkskrant omschreef hem eens als iemand met een ‘kelderachtige, afgesloten ruimte zonder ramen’, waar hij vrouwen aan ‘zijn strikte regels en aanwijzingen onderwerpt’.

©Paul Kooiker: uit Nude Animal Cigar, 2014

©Paul Kooiker: uit Nude Animal Cigar, 2014

©Paul Kooiker: uit Nude Animal Cigar, 2014

‘Ik heb een tijdje naakte vrouwen voor boekenkasten gefotografeerd, zo’n voor de hand liggende clichécombinatie van erotiek en kennis. Ik maakte de rasters extra grof, zodat het zou lijken alsof ik plaatjes uit oude pornografische tijdschriften had geknipt. Mensen dachten ook dat het gevonden materiaal was. Maar toen ik ernaar ging zoeken, vond ik niets. Het beeld bleek niet te bestaan. Blijkbaar had ik een nieuw cliché verzonnen.’

Verder lezen? Dat kan hier, op de nieuwe site van de Volkskrant, die hopelijk binnenkort OOK NAAR MIJN WEBSITE DOORLINKT. Dank u wel.