Tip voor de aankomende Unseen-bestormer: koop van tevoren het Unseen Magazine. Het werd gelanceerd voor de derde editie van de Amsterdamse fotobeurs, die is neergestreken op het Westergasfabriekterrein, en vervangt de dikke catalogus. Breng er een avond mee door op de bank en de volgende dag kom je beter beslagen ten ijs. Unseen Magazine bevat ondermeer tips en tricks voor de beginnende fotografieverzamelaar en interviews met fotografen die dit jaar voor het eerst aan de beurs meedoen of die nieuw werk presenteren.
Nieuw – dat is vanaf het begin het toverwoord geweest voor Unseen, een initiatief van Foam Fotografiemuseum, creatief bureau Vandejong en Platform A, organisatie voor culturele cohesie. De fotografie op de beurs moet zoveel mogelijk nog ongezien zijn, het werk moet bij wijze van spreken nog nat zijn van de inkt wanneer het aan de muren van de 54 stands in de ronde Gashouder en het daartegenover gelegen Transformatorhuis wordt gehangen.
Vandaar dus het nieuwe tijdschrift. En vandaar dat de organisatie van Unseen dit jaar zover ging om driehoekige gele stickertjes uit te delen aan galeriehouders en fotografen, om die te plakken naast iedere nimmer eerder vertoonde foto. Gelukkig heeft niet iedereen zich daaraan gehouden; ondanks al dat goedbedoelde enthousiasme bestaat er ook nog zoiets als overdrijven. Je zou bovendien bijna vergeten dat oud werk ook gewoon goed kan zijn.
Maar wat is de beurs een verademing vergeleken bij vorig jaar. Toen moest je je letterlijk een weg banen door een hoop zichzelf feliciterende fotografie, louter op vorm gestoelde abstracte reflecties op het eigen medium. Het enige dat bleef hangen was vermoeidheid.
Dat is nu anders. Meteen bij binnenkomst oogt de beurs rustiger, de stands zijn evenwichtiger ingericht en wat er te zien is, stemt hoopvol. Dat The Photographers’ Gallery uit Londen voor het derde achtereenvolgende jaar de overgewaardeerde borduurfoto’s met zuurstokkleurtjes van Julie Cockburn toont, zie je dan door de vingers. Blijkbaar verkoopt haar werk goed en dat is, eerlijk is eerlijk, geen onbelangrijk argument op een beurs.
Een van de grote verrassingen dit jaar is de stand van de Zwitserse galerie Nicola von Senger. Hier richtte kunstenaar Augustin Rebetez een fascinerende tentoonstelling in, die bijna van de wanden af bubbelt van energie. Rebetez schildert, tekent, filmt, organiseert geheimzinnige performances, gebaseerd op oude rituelen, volksfeesten én de films van komiek Buster Keaton, maakt voodooachtige installaties van alledaagse voorwerpen – en fotografeert dat alles. Eén zo’n foto is leuk, maar volstaat nauwelijks. Een liefhebber met genoeg financiële middelen zou de jonge kunstenaar bij hem thuis moeten laten losgaan, op een hele muur.
Wie ook een muur tot haar beschikking kreeg, is Nadine Stijns bij Liefhertje en De Grote Witte Reus uit Den Haag. Voor haar project A Nation Outside A Nation volgde zij de pakketten die Filipijnse economische emigranten sturen naar hun familieleden thuis. Ze wist dat hier en daar schrijnende onderwerp te verpakken in een volstrekt eigen, speelse beeldtaal.
Wie geïnteresseerd is in de aanstekelijke fotocollages van Ruth van Beek, die gevonden foto’s op unieke wijze met elkaar combineert, kan terecht bij de Amsterdamse galerie Ton de Boer. De prijzen zijn wel even schrikken; een kleine collage kost ruim 2.000 euro. Dat is ongetwijfeld het gevolg van het feit dat de kunstenaar onlangs werd gepresenteerd door de gerespecteerde New Yorkse Fraenkel Gallery. Gelukkig leverde Van Beek ook een werk voor de Unseen Collection, een selectie van ongeveer 60 werken van verschillende fotografen die tijdens de beurs elk voor minder dan 1.000 euro worden aangeboden.
Unseen krijgt dit jaar voor elkaar wat niet veel beurzen lukt. Dat je zelfs na het zien van zoveel foto’s en het afleggen van zoveel meters zin hebt in méér. Dat is een oud gevoel waar best een geel stickertje naast mag worden geplakt.
Unseen 2014 was t/m 21 september te zien op het Westergasfabriekterrein in Amsterdam.
Fotoboeken voor kinderen. Ze zijn er wel, maar ze worden lang niet zo vaak gemaakt als je zou verwachten in deze tijd. Terwijl iedereen inmiddels weet dat wel weliswaar in een beeldcultuur leven, maar dat kijken echt niet hetzelfde is als zien. De Slowaakse fotograaf Lucia Nimcová, op Unseen gepresenteerd door KROKUS Gallery uit Bratislava, maakte Animal Image voor haar zoon. Het prachtige tekstloze boek gaat over het kindvriendelijke onderwerp dieren, maar dient te worden bekeken onder begeleiding van een volwassene.